Wydrukuj tę stronę
wtorek, 18 wrzesień 2018 11:22

Kostka znaczy więcej

Napisane przez eb/ks. Piotr Pasek

Z cyklu „Poznajmy nieznane” w Muzeum Diecezjalnym w Tarnowie można zobaczyć wystawę „Kostka znaczy więcej”. Będzie ona czynna do 11 października. Jeden z obrazów  przedstawia wizję św. Stanisława Kostki. 

Wystawę przygotowano z okazji Roku św. Stanisława Kostki – patrona Polski i młodzieży.

Św. Stanisław Kostka urodził się w 1550 r. w Rostkowie na Mazowszu. W wieku 14 lat wraz z bratem został wysłany do jezuickiego kolegium w Wiedniu. Tam ze względu na wielką pobożność i rozmodlenie był nieraz wyśmiewany i prześladowany przez rówieśników.

Wkrótce z powodu surowego sposobu życia i wytężonej pracy ciężko zachorował. Miał wówczas widzenie Matki Bożej, któremu przypisywał swój powrót do zdrowia. Od Maryi właśnie miał usłyszeć polecenie wstąpienia do jezuitów. Ponieważ ojciec św. Stanisława nie chciał się na to zgodzić, przełożeni zakonu wielokrotnie odmawiali jego prośbom. Dlatego też w 1567 r. uciekł z jezuickiego kolegium w Wiedniu i postanowił udać się najpierw do Niemiec a później do Rzymu, by tam starać się o przyjęcie do zakonu. Aby zmylić pościg i utrudnić poszukiwania zamienił się w drodze na ubrania z jakimś żebrakiem.

Pod koniec 1567 r. przyjęto go do nowicjatu a na początku następnego roku złożył śluby zakonne. Zmarł w tym samym roku 15 sierpnia, w uroczystość Wniebowzięcia Maryi. Jego brat, który przybył do Rzymu z polecenia ojca, by skłonić Stanisława do wystąpienia
z zakonu, trafił właśnie na uroczystości pogrzebowe. Był to początek jego nawrócenia.

W dwa lata po śmierci, gdy otwarto grób św. Stanisława, okazało się, że jego ciało nie zostało tknięte rozkładem. Niebawem rozpoczął się kult, który sprawił, |że w 1674 r. papież Klemens X ogłosił go jednym z głównych patronów Korony Polskiej i Wielkiego Księstwa Litwy, co zostało uznane zarazem za akt beatyfikacji. W 1726 r. Stanisław Kostka został kanonizowany.

Obrazy

Szymon Czechowicz, Wizja św. Stanisława Kostki, XVIII w.,

własność: Muzeum Diecezjalne w Tarnowie.

Zgodnie z relacją hagiograficzną dowiadujemy się, iż wizja miała miejsce w Wiedniu, po przyjęciu Komunii Św.. To wydarzenie umocniło postanowienie Stanisława o wstąpieniu do zakonu. W ikonografii tej sceny przyjęło się przedstawienie Kostki w stroju zakonnym. Taki sposób obrazowania podniósł rangę jego osoby, bardziej odpowiadał szerzącej się czci we wspólnotach zakonnych dynamicznie rozwijającego się Towarzystwa Jezusowego.

Pierwowzór tego przedstawienia pochodzi z XVII w., został  namalowany przez włoskiego malarza Carlo Marattę 1625-1713.

Anonim, Św. Stanisław Kostka. Portret, XVIII w.,

własność: Parafia Katedralna w Tarnowie.

Obraz stanowi przykład portretowych wizerunków św. Stanisława. Z ciemnego, czarnego tła, wyłania się Święty, ukazany w półpostaci. Jasna słoneczna aureola opromienia głowę, oczy subtelnie uniesione ku niebu, ze złożonymi rękami w geście adoracji. Takie ujęcie wskazuje na duże stylistyczne prawdopodobieństwo do rzymskiego wzorca z XVII w. Eksponowane dzieło można potraktować jako malarskie studium, do większej kompozycji, której tematem mogła być Komunia Św. Stanisława lub jedna z wizji sugerowanych przez żywoty.

Anonim, Apoteoza św. Stanisława Kostki lub Apoteoza Alojzego Gonzagi

pocz. XVIII w.,

własność: Kurii Diecezjalnej w Tarnowie.

Św. Stanisław Kostka lub św. Alojzy Gonzaga to najmłodsi święci jezuiccy są często przedstawiani w niemal identycznych konwencjach stylistycznych i wzajemnie ze sobą identyfikowani.

Postać Świętego pełna subtelności, wyłania się z niebieskiego tła, pozbawiona ciężkości, jest unoszona na obłokach przez aniołów. Jeden z nich podtrzymuje wieniec z kwiatów, symbol heroicznych cnót i pobożności a drugi lilię symbol czystości i niewinność.

Źródłem inspiracji do takiego przedstawienia jest zaprojektowany przez Andrea Pozza ołtarz a wykonany przez rzeźbiarza-wirtuoza Pierre’a Legrossa Młodszego (1666-1719) w rzymskim kościele Il Gesú oraz bazylice św. Jana na Lateranie, w kaplicy Lancelotti.

Oprac. ks. Piotr Pasek.wystawa

Ostatnio zmieniany wtorek, 18 wrzesień 2018 11:37

INFORMACJA DOTYCZĄCA PLIKÓW COOKIES
Informujemy, iż w celu optymalizacji treści dostępnych w naszym serwisie, dostosowania ich do Państwa indywidualnych potrzeb korzystamy z informacji zapisanych za pomocą plików cookies na urządzeniach końcowych użytkowników. Pliki cookies użytkownik może kontrolować za pomocą ustawień swojej przeglądarki internetowej. Dalsze korzystanie z naszego serwisu internetowego, bez zmiany ustawień przeglądarki internetowej oznacza, iż użytkownik akceptuje stosowanie plików cookies. Czytaj więcej Polityka prywatności Informację cookies strony internetowej zapewnia diecezja.tarnow.pl